พิธีโกนผมจุก

พิธีโกนผมจุก

สมัยก่อน เด็กไทยชายหญิงจะมีทรงผมที่นิยมไว้คล้ายๆ กัน เช่น ผมจุก ผมเปีย ผมแกละ หรือผมโก๊ะ แต่ปัจจุบันทรงผมเหล่านี้เริ่มหายไปจากสังคมไทยแล้ว จะพอหาได้ตามต่างจังหวัดเท่านั้น ทรงผมของเด็กไทยโบราณนี้เกิดขึ้นจากความเชื่อของคนในสมัยก่อนที่ว่า เด็กที่เจ็บออดๆ แอดๆ หรือเลี้ยงยาก ถ้าไว้ผมจุก ผมเปียจะหายเจ็บไข้ได้ป่วย กลับมาแข็งแรง เลี้ยงง่าย

สาเหตุที่เด็กไทยสมัยก่อนต้องไว้ผมจุก ผมเปียของเด็กสมัยก่อนนั้น ถ้าพูดถึงเรื่องของความเชื่อแล้ว เชื่อกันว่าเด็กที่สุขภาพไม่ค่อยแข็งแรง เจ็บไข้กระเซาะกระแซะบ่อยๆ ให้ไว้ผมจุก หรือผมเปียแล้วจะหายจากอาการป่วยนั้นได้ และเมื่ออายุครบก็จะต้องโกนจุกหรือเปียนั้นทิ้ง หลังจากนั้นเด็กคนนั้นก็จะอยู่เย็นเป็นสุข

แต่ถ้าพิจารณากันตามหลักเหตผลแล้วจะพบว่า ประเทศไทยเป็นเมืองร้อน การให้เด็กไว้ผมยาวจะทำให้เด็กเกิดความรำคาญ ดูแลรักษายาก แต่จะให้โกนผมออกทั้งหมดก็ไม่สามารถทำได้เนื่องจากกลางกระหม่อมหรือกลางกะโหลกศีรษะเด็กซึ่งจะเรียกกันว่า ขวัญ ยังบอบบางเป็นเพียงเนื้ออ่อนๆ เท่านั้น จำเป็นต้องมีสิ่งปกปิดป้องกันอันตราย หากมีการโกนผมในส่วนนั้นออกอาจจะเป็นอันตรายกับกะโหลก สมองของเด็กได้ จึงโกนเฉพาะส่วนอื่นๆ แล้วปล่อยส่วนกลางกระหม่อมเอาไว้

หลังจากที่ไว้ผมจุก ผมเปียมาได้ระยะหนึ่ง บางคนอาจจะ ๕ ปี ๗ ปี ๙ ปี หรือ ๑๑ ปี ถึงจะโกนผมจุกผมเปียออก แต่จะไม่นิยมโกนจุกเมื่อเด็กอายุตกเลขคู่ ครอบครัวที่มีฐานะดีหรือพอมีฐานะก็จะนิมนต์พระตั้งแต่ ๕ รูปขึ้นไป มาสวดมนต์ (สวดขยันโต) เพื่อความเป็นสิริมงคลกับตัวเด็ก มีการถวายภัตตาหารเช้า จัดมหรสพมาฉลอง เช่น ลิเก ภาพยนตร์ แต่ถ้าบ้านไหนฐานะไม่ค่อยดี ก็มักจะโกนกันพอเป็นพิธีโดยอาจจะให้พระธุดงค์ทำพิธีโกนให้ หรือใช้ยางรัดจุดแล้วตัดปลายจุกเท่านั้นเพื่อไม่ให้เป็นการสิ้นเปลือง แต่พ่อแม่จะไม่โกนกันเองเพราะเชื่อกันว่าถ้าทำกันเองแล้วเด็กอาจจะเสียสติเป็นบ้าได้ ถ้าจะโกนก็จะต้องนิมนต์พระสงฆ์มาทำโกนจุกให้เท่านั้น

✅พิธีโกนผมจุก

จะเริ่มพิธีในตอนเช้าเมื่อพระสวดชยันโต ถวายภัตตาหารเช้า จากนั้นจะใช้หอยสังข์ตักน้ำมนต์ที่ผ่านพิธีสวดชยันโตแล้ว รดลงบนศีรษะเด็ก พระสงฆ์จะใช้กรรไกรขลิบผมพอเป็นพิธีและส่งต่อให้พ่อแม่เด็กหรือผู้หลักผู้ใหญ่ที่นับถือเป็นคนโกนผมต่อไป แล้วจะใช้แหวนหัวพิรอดมาสวมครอบจุกเอาไว้ ส่วนครอบครัวที่ฐานะดีจะใช้ปิ่นปักผมปักผมจุกแทน ส่วนผมที่โกนออกก็จะเก็บใส่กระทงใบบัวหรือใบบอนที่เตรียมไว้ พร้อมกับดอกไม้ ธูปเทียน แล้วนำไปลอยน้ำ เป็นอันเสร็จพิธี

👉ในบางท้องถิ่น ก่อนจะเข้าสู่พิธีโกนผมจุกจะมีการทำขวัญก่อน คล้ายการทำขวัญนาค เนื่องจากเชื่อกันว่าขวัญของเด็กอาจจะไปเที่ยวเล่นที่ไหนไกล จำเป็นต้องเรียกขวัญกลับมาอยู่กับตัวเสียก่อน และก่อนที่จะทำพิธีโกนผมจุก จะไม่ให้เด็กไปเที่ยวเล่นที่ไหนอีกเพื่อเป็นการรักษาเนื้อรักษาตัวเด็กไว้สำหรับพิธีโกนจุก หากจำเป็นต้องเดินทางจะใช้การขี่คอเด็กคนอื่นแทนไปก่อน

📌พิธีโกนผมจุกในปัจจุบัน ประเพณีเก่าแก่ที่ยังคงมีบทบาท

พิธีโกนผมจุก ถือเป็นประเพณีเก่าแก่ของไทยที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน แม้ว่าในปัจจุบันวิถีชีวิตจะเปลี่ยนแปลงไปมาก แต่พิธีกรรมนี้ก็ยังคงมีบทบาทสำคัญในหลายครอบครัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสังคมชนบทและกลุ่มคนที่ให้ความสำคัญกับวัฒนธรรมประเพณี

ความหมายและความสำคัญของพิธีโกนผมจุก

👉การก้าวเข้าสู่วัยเด็ก: ในอดีต การโกนผมจุกเป็นสัญลักษณ์ของการก้าวเข้าสู่วัยเด็กอย่างเต็มตัว เด็กชายจะได้รับการโกนผมจุกเพื่อเป็นการตัดขาดจากความเชื่อเรื่องผีสางนางไม้ และเปิดทางให้เด็กเติบโตเป็นผู้ใหญ่
👉ความเชื่อทางศาสนา: พิธีโกนผมจุกยังมีความเชื่อทางศาสนาเกี่ยวข้อง เช่น การขอพรให้เด็กมีสุขภาพแข็งแรง ปัญญาดี และเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณธรรม
👉การสืบทอดวัฒนธรรม: การจัดพิธีโกนผมจุกเป็นการสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีของไทยให้คงอยู่สืบไป

ในปัจจุบัน พิธีโกนผมจุกได้มีการปรับเปลี่ยนไปบ้างตามยุคสมัย เช่น พิธีกรรมอาจเรียบง่ายลง หรือมีการผสมผสานวัฒนธรรมอื่นเข้ามา ทำให้ประเพณีนี้สามารถดำรงอยู่ต่อไปได้อย่างยั่งยืน และเป็นการส่งต่อมรดกทางวัฒนธรรมให้แก่คนรุ่นหลัง

❤️เนื่องจากพิธีโกนผมจุกพ่อแม่จะไม่สามารถโกนให้เองเพราะเชื่อกันว่าถ้าทำกันเองแล้วเด็กอาจจะเสียสติเป็นบ้าได้ ต้องนิมนต์พระสงฆ์มาทำโกนจุกให้เท่านั้น ดังนั้นหากท่านต้องการจัดพิธีโกนผมจุก “แสงแห่งศรัทธา” พร้อมที่จะให้บริการท่านอย่างเต็มที่ เราสามารถให้คำปรึกษาและแนะนำลูกค้าในทุกขั้นตอนของการจัดงาน เราจะให้ความสำคัญกับความเป็นส่วนตัวของลูกค้า และปรับรูปแบบงานให้เหมาะสมกับความต้องการของแต่ละบุคคล

ผลงานที่ผ่านมา