พิธีบวงสรวงมีอะไรบ้าง

พิธีบวงสรวง เป็นพิธีกรรมทางศาสนาและวัฒนธรรมของไทยที่กระทำเพื่อแสดงความเคารพสักการะต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เช่น เทพเจ้า เทวดา เจ้าที่ เจ้าทาง สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำบ้าน ประจำเมือง ฯลฯ พิธีบวงสรวงมักจัดขึ้นเนื่องในโอกาสต่าง ๆ เช่น งานมงคล งานอวมงคล งานก่อสร้าง ฯลฯ

พิธีบวงสรวงโดยทั่วไปประกอบด้วยองค์ประกอบหลัก 3 ส่วน ได้แก่

• สถานที่ สถานที่สำหรับประกอบพิธีบวงสรวงมักเป็นสถานที่สะอาด สงบและเหมาะสมกับสิ่งที่จะบวงสรวง เช่น ศาลพระภูมิ ศาลเจ้า ฯลฯ
• เครื่องบวงสรวง เครื่องบวงสรวงเป็นสิ่งของต่าง ๆ ที่นำมาถวายแด่สิ่งศักดิ์สิทธิ์ เช่น ดอกไม้ ธูป เทียน อาหารคาวหวาน เครื่องดื่ม ฯลฯ เครื่องบวงสรวงที่นิยมใช้กัน ได้แก่
  • บายศรี บายศรีเป็นภาชนะรูปทรงสูงทำจากใบตองหรือใบลาน มักใช้สำหรับใส่เครื่องบวงสรวง
  • อาหารคาวหวาน อาหารคาวหวานที่นำมาถวายแด่สิ่งศักดิ์สิทธิ์มักเป็นอาหารไทยพื้นบ้าน เช่น หมู เป็ด ไก่ ปลา ขนมไทย ผลไม้ ฯลฯ
  • เครื่องดื่ม เครื่องดื่มที่นำมาถวายแด่สิ่งศักดิ์สิทธิ์มักเป็นเครื่องดื่มไทยพื้นบ้าน เช่น น้ำชา น้ำนม น้ำเปล่า ฯลฯ
• พิธีกรรม พิธีกรรมเป็นขั้นตอนต่าง ๆ ในการประกอบพิธีบวงสรวง พิธีกรรมที่นิยมใช้กัน ได้แก่
  • การไหว้ครู เป็นการไหว้ครูพราหมณ์หรือครูบาอาจารย์ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญด้านพิธีกรรม
  • การชุมนุมเทวดา เป็นการเชิญชวนให้เทพยดาทั้งหลายมาชุมนุม ณ ที่บวงสรวง
  • การบวงสรวง เป็นการกล่าวคำบวงสรวงเพื่อแสดงความเคารพสักการะต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์
  • การขอพร เป็นการขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ดลบันดาลให้เกิดความเป็นสิริมงคล

นอกจากองค์ประกอบหลัก 3 ส่วนข้างต้นแล้ว พิธีบวงสรวงอาจมีการประกอบพิธีกรรมอื่น ๆ เพิ่มเติมตามความเหมาะสม เช่น การจุดประทัด การจุดโคมลอย การปล่อยนกปล่อยปลา เป็นต้น

ประเภทของพิธีบวงสรวง

พิธีบวงสรวงสามารถแบ่งออกเป็นประเภทต่าง ๆ ตามวัตถุประสงค์ในการประกอบพิธี ได้แก่

• พิธีบวงสรวงเพื่อความเป็นสิริมงคล เป็นพิธีบวงสรวงเพื่อขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ดลบันดาลให้เกิดความเป็นสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัว เช่น พิธีบวงสรวงขึ้นบ้านใหม่ พิธีบวงสรวงเปิดกิจการใหม่ พิธีบวงสรวงวันขึ้นปีใหม่ ฯลฯ
• พิธีบวงสรวงเพื่อขอพรให้สำเร็จลุล่วง เป็นพิธีบวงสรวงเพื่อขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ช่วยดลบันดาลให้กิจการงานต่าง ๆ ประสบความสำเร็จ เช่น พิธีบวงสรวงก่อนออกเดินทางไกล พิธีบวงสรวงก่อนสอบ พิธีบวงสรวงก่อนแข่งขันกีฬา ฯลฯ
• พิธีบวงสรวงเพื่อขอขมาโทษ เป็นพิธีบวงสรวงเพื่อขอขมาโทษต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ตนเคยล่วงเกิน เช่น พิธีบวงสรวงขอขมาเจ้าที่เจ้าทาง พิธีบวงสรวงขอขมาพระภูมิเจ้าที่ พิธีบวงสรวงขอขมาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำบ้าน ฯลฯ
• พิธีบวงสรวงเพื่ออุทิศส่วนกุศล เป็นพิธีบวงสรวงเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับ เช่น พิธีบวงสรวงวันสงกรานต์ พิธีบวงสรวงวันสารทเดือนสิบ พิธีบวงสรวงวันลอยกระทง ฯลฯ

พิธีบวงสรวงในวัฒนธรรมไทย

พิธีบวงสรวงเป็นพิธีกรรมที่มีความสำคัญในวัฒนธรรมไทย โดยพิธีบวงสรวงสะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อและความศรัทธาของคนไทยที่มีต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ พิธีบวงสรวงยังเป็นการแสดงออกถึงความเคารพและความกตัญญูของคนไทยต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คุ้มครองดูแลพวกเขา

พิธีบวงสรวงเป็นพิธีกรรมที่ปฏิบัติกันมาอย่างยาวนานในสังคมไทย พิธีบวงสรวงเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นสิริมงคลและความเจริญรุ่งเรือง พิธีบวงสรวงยังช่วยเสริมสร้างความรักความสามัคคีในหมู่คณะอีกด้วย